„ამას ჩვენი დალოცვილი შემოდგომა ჰქვია“

სცენა წარმოადგენს შემოდგომის სურათს.სცენის სიღრმეში არის ჭიგოზე ახვეული ვაზის მტევნები, მეორე კუთხეში თათარით სავსე ქვაბი დგას, იქვე ზის ბებია და ჯოხით ურევს თათარას. ხარიხაზე ძაფზე ასხმული თხილის უღლება გადადებულია ბავშვების რაოდენობის მიხედვით. ხის კუნძებზე სხედან ბავშვები, ხის კენწეროზე კი წიფობელა შემომჯდარა.

ლაზარე: I)  -რა ლამაზი მზეა

                  II) - რა ლამაზი დღეა.

               III) - მივესალმოთ ყველას.

გაბრიელი: IV)  - ჩამოვართვათ ხელი

                    V) - ყველაფერი ბზინავს, ყველაფერი ელავს.

                   VI) - ყველაფერი ირვლივ სიხარულით მღერის

·         ისმის ჩიტის ჭიკ-ჭიკი *

 

ანი.I) ბავშვი - ნეტავ დღემდე სად სახლობდა?

                           მოფრენილა ახლა სოფლად

მარი - წიფობელას შეჰყურებენ - რისთვის მოხველ წიფობელავ?

ლონდა/წიფობელა - შემოდგომის მახარობლად

                                       მხოლოდ მაშინ მოვფრინდები,

                                        რთველში მიყვარს გამოჩენა

                                        სალხენად და საჭიკჭიკოდ.

                                        მანამდე კი ხალხს ვაფრთხილებ,

                                        დროა, დროა რაღას ელით?!

                                         გაამზადეთ მაჭრობისთვის

                                         ქვევრები და საწნახელი.

                                         ახლა სოფლად წიფობაა,

                                          და მეც დავქრი მინდორ-ველად

 

იზა - ეჰ, რა კარგი ჩიტუნა ხარ...გაიხარე წიფობელავ.

აფრენილა, დაფრენილა,

ანი -  ზაფხული სად გაფრენილა,

            ეს ყვითელი შემოდგომა

            რა ჩუმ-ჩუმად დაფენილა.

... მზეზე შრება ლეღვის ჩირი ...

მარი - თხილებია დაბრაწული,

            ქვევრის თავზე მანქანა დგას,

            ყურძენია დასაწური

             ყოველგვარი ჭირნახული

 ლონდა - კარგად არის შენახული,

                    აქ სიმინდი, იქ ლობიო,

                    აქ კაკალი, იქ უნაბი.

ლაზარე - ასეთია ხარისთვალა,

                  თვალს არ ახსოვს ამისთანა.

გაბრიელი - იმდენია რქაწითელი,

                      არ ეყოფა 100 ხელი.

 

·         შემოდის შემოდგომა სავსე კალათით ხელში

შემოდგომა - მისთვის, ვისაც შრომა უყვარს,

                         ხვავით სავსე კალთა მომაქვს, 

                         უმდიდრესი დროთა შორის,

                          მე გახლავართ შემოდგომა!

წამყვანი/ლაზარე - რა კარგია შემოდგომა,

                                    მდიდარი და სანაქებო,

                                     ნიგვზის, ნუშის ტკბილი ჩურჩხელების

                                      ვინ გვიმზადებს?

                                       ანა ბებო!

·         ისმის სიმღერა  „რა კარგია შემოდგომა“ -  ბებო ნელ-ნელა ავლებს ჩურჩხელებს და ჰკიდებს ხარიხაზე

ანა - შემოდგომა რა კარგია,

          რა კარგია, რა კარგია,

          ყურძენს ქაფისფერი დაჰკრავს,

            ატამს სახე გაბადრია.

მარი - შემოდგომა, შემოდგომა,

              შარიშურობს ნება-ნება,

               რომ პეშვებით დაარიგო?

               სოუხვე და ნეტარება.

·         შემოდგომა ცეკვავს ხელში კალათით

 

ყველა - ფუფალა მოდის, ფუფალა!

შემოდის ქოლგით ფუფალა. ბავშვები სიმღერით ეგებებიან.

ჰქონდა ფუფალას ქოლგა,

ქოლგას ფორმა სულ არ ჰქონდა,

ჰქონდა ფუფალას ქოლგა,

ქოლგას ფორმა სულ არ ჰქონდა.

ბიჭი/გაბრიელი - ფუფალ, ფუფალ,რა განსაკუთრებით ლამაზი ხარ?!

ფუფალა/იზა - განა აქამდე არ შეგიმჩნევია ჩემი სილამაზე?

ბიჭი -  ოხ, ფუფალ!

ფუფალა/იზა - თავი დამანებე, ჩემი შიოლას დაკარგვის შემდეგ, შენი დანახვაც არ მინდა.

*ამოიღებს პომადას და თან სარკეში იცქირება *

ბიჭი/ლაზარე - ფუფალ. როთ ხარ დაკავებული?

ფუფალა/იზა - ჩემს შიოლაზე ვფიქრობ, აგერ უკვე შემოდგომა იწურება და ჩემი შიოლამ ისევ არა სჩანს.

ბიჭი/გაბრიელი - სად დაიკარგა შენი შიოლა?

ფუფალა - სოფელში წავიდა და მოსავლის აღებას გადაჰყვა.

 

ბიჭი/ლაზარე - მოვა, ფუფალ, მოვა. მშრომელი კაცია შიოლა.

ფუფალა - მიდის ჩურჩხელებთა და წაჰკრავს თითს -

ოჰ, რა ტკბილი იქნება ეგ თქვენი ჩურჩხელები.

მარი/ბებო - აწვდის ერთ ჩურჩხელას - მიირთვი ფუფალ, შეგერგოს.

ფუფალა წასვლას დააპირებს, მაგრამ ბავშვები სთხოვენ დარჩენას.

... ფუფალ, დარჩი ჩვენთან და ერთად ვიზეიმოთ ...

ფუფალა - კარგით ბავშვებო, დავრჩები, მაშინ მეც გეტყვით ერთ ლექსს:

შემოდგომამ გაგვხარა,

ზამთრის უხვი მარაგითა,

ყურძენი გოდრით დაგვიდგა,

ხილი კიდევ კალათითა.

წელსაც თავი მოიწონა,

ხვავითა და ბარაქითა,

ამოდენა მოსავალი

არა თქმულა არაკითა!

ყველა - გმადლობთ, შემოდგომავ, გმადლობთ!

 

                                                     საახალწლო ზეიმი

                                                ,,მოვიდა ახალი წელი“

მიზანი - შემოქმედებითი უნარის განვითარება.ესთეტიკური გემოვნების ჩამოყალიბება.

კლასი - II

                                         მსვლელობა

1.ძვირფასო სტუმრებო, მოსწავლეებო, ნანატრი დღე დაგვიდგა, ვზეიმობთ ახალი წლის მობრძანებას, დღეს ჩვენ ვმოგზაურობთ ჯადოსნურ სამყაროში.ახალ წელს მოგილოცავენ სხვადასხვა ზღაპრის გმირები.

2. ახალი წელია, თოვლიც გვესალმება,

     თოვლიც გვესალმება ციდან,

     ცრემლები? ცრემლებზე ბოდიში,

      ღიმილი? ღიმილი რამდენიც გინდა.

3. ახალი წელია, ჩამოჰკრეს ზარებმა,

     თასები აავსეთ, ახალი წელია.

     დღეს ყველა ოცმენს ზღვის ტალღებს ედრება,

      დღეს ყველა სიმღერა ნაძვის ხის ფერია.

4. სიმღერა - ,, შენ ტანადო, შენ ლამაზო...“

5. გილოცავთ, გილოცავთ,

     ახალ წელს გილოცავთ,

     შენ, ვისაც სამშობლო გიყვარს.

      გელა ხარ, თინა ხარ,

      შოთა ხარ, ცირა ხარ,

      ეს სულერთია ვინ ხარ!

ნაძვის ხის სიმღერა:

მოვალ, როცა მთა და ბარი
თეთრ ნაბადში გაეხვევა,
პატარების საოცნებო
საახალწლო ნაძვის ხე ვარ.

ჩამოვიყვან თოვლის პაპას,
მხარზე ხურჯინგადაკიდულს,
ჩამოვიტან ნამცხვარს, ქადას,
ჩურჩხელას და შაქარყინულს.

                        

სიმღერა საახალწლო:

ჩვენს კოპწია ნაძვის ხეზე

ვერცხლი ელავს, ოქრო ბზინავს,

საახალწლოდ თოვლის პაპამ,

ყელი ჩაგვიკოკლოზინა.

 

*ახალი წლის საღამოა

 ქარი ქრის და ფიფქი ცვივა

 თოვლის საბანს რომ იხურავ,

 ნაძვის ხეო, არა გცივა?

არა მცივა პატარებო,

მე ღიმილი თქვენი მათბობს,

და გისურვებთ რომ თქვენს გულშიც,

არასდროს არ დაიზამთროს.

 

შემოდის მეკვლე -

ახალი წლის მეკვლე ვარ და

საჩუქრებით მოვაბიჯებ,

გილოცავთ, გილოცავთ,

კიდევ გილოცავთ.

საქართველოს გოგო-ბიჭებს,

დე, მშვიდობა დაებედოს,

ივერიის ზღაპრულ გმირებს,

მე ახალ წელს მოგილოცავთ,

თქვენ კი სწავლით გამახარეთ.

ფიფქიას მილოცვა:

აბა, ვინა ხართ, სადახართ,

გამოიხედეთ გარეთა,

გილოცავთ ახალსა წელსა,

იცოცხლეთ, გაიხარეთა.

სულით და გულით მოძღვნილი

სალამი ჩაიბარეთა!

 

მოსწავლეები:

კი მაგრამ ახალი წელი თოვლის ბაბუის გარეშე როგორ იქნება?! ნეტავ სად არის ჩვენი თოვლის ბაბუა?! ვთხოვოთ ახალ წელს შემოიყვანოს თოვლის ბაბუა.

 

შემოდის თოვლის ბაბუა და დალოცავს ბავშვებს:

ვაზებიან გზას,

მტევნებიან ველს,

მრავალ ახალ წელს,

მრავალ ახალ წელს!

მშვიდობა და მზე,

თქვენს მარჯვენა ხელს.

უნათებდეს რთველს,

მრავალ ახალ წელს,

მაშ, მშვენიერ ცას,

და ქვეყანას ვრცელს,

ვუსურვებდეთ კვლავ,

მრავალ ახალ წელს!

 

*თოვლის ბაბუა დაარიგებს საჩუქრებს.

 

                   კომპლექსური დავალება

საგანი - ქართული ენა

კლასი - I

ძირითადი რესურსი (ტექსტი) - ი.გოგებაშვილი „ჩიტი და ვასო“

ხალხური -  „ჩიტი და მელა“

სახ.ავტორი - შედგენილი ი.გოგებაშვილის მიერ

სკოლა - სსიპ. აბაშის რაიონს სოფ.ზანათის საჯარო სკოლა

პედაგოგი - ნანა ადამია

დამატებითი თემატიკა - ურთიერთობები, სიკეთე.

გაკვეთილების სავარაუდო რაოდენობა - 4-5 სთ.

შედეგი - I-2; I-3; I-4; I-5; I-7; I-8; I-13

საკითხი: მოთხრობის- ი.გოგებაშვილის „ჩიტი და ვასო“ გაგრძელება, რა მოხდება 5 წლის შემდეგ.

„ჩიტი და მელას“ - თხრობის გაგრძელება.

კომპლექსური დავალების პირობა:

დავალება 1: - აღწერე სურათი: იმსჯელე და გამოთქვი ვარაუდები

დავალება 2: - ელექტრონულად შექმენი ნახატები თემიდან გამომდინარე

დავალება 3: - როლებად თამაში

დავალება 4: - მოთხრობის „ვასო და ჩიტის“გაგრძელება, რა მოხდება შენი აზრით 5 წლის შემდეგ?

დავალება 5: - დაასაბუთე შენი მოსაზრებები და ნახატის, მოთხრობის სახით ნამუშევრები წარმოადგინე პრეზენტაციის სახით.

 

 

 

 

 

                   კომპლექსური დავალების ეტაპები და აქტივობები

ეტაპი I_ მოსწავლეთათვის კომპლექსური დავალების პირობის გაცნობა. რესურსი - ილუსტრაცია და სათაური.  აქტივობა I- წინარე ცოდნის გააქტიურება. დაკვირვება ტექსტის თვალსაჩინო მინიშნებებზე, სათაურსა და ილუსტრაციებზე დაყრდნობით.   აქტივობა_II - დავალების მოთხოვნების გაცნობიერება. სამიზნე ცოდნის (დეკლარატიული, პირობისეული, პროცედურული) კონსტრუირებზე ორიენტირებული შეკითხვები..           ეტაპი_II - დავალების განხორციელება. ნაბიჯი_I - რა სტრატეგიები გამოიყენე მოთხრობის გასაგებად? რესურსი- „ვასო და ჩიტის“ პრეზენტაცია.   ეტაპი_III - ნახატების შექმნა როგორც ელექტრონულად, ისე თაბახებზე.       აქტივობა_I - შემოქმედებითი უნარის გამოვლენა. აქტივობა_II - კითხვა-პასუხი.             სამიზნე ცოდნის(დეკლარატიული, პროცედურული, პირობისეული) კონსტრუირებაზე ორიენტირებული შეკითხვები. ქვეცნება - ხედვის კუთხე.

ქვეცნება - კითხვის სტრატეგიები. ·         რა სათაური აქვს? რას მეუბნება ეს სათაური? ·         რას მეუბნება ეს ილუსტრაცია? ·         რით უკავშირდება სათაური და ილუსტრაცია შენს ცოდნა-გამოცდილებას? ·         ახსენით თქვენი სიტყვებით რას მოითხოვს დავალება? ·         რა ცოდნა-გამოცდილება გამოგადგება?                                                                   ·         ვინ არიან ნაწარმოების პერსონაჟები? ·         პერსონაჟებს შორის რომელია კეთილი და რომელი ბოროტი? ·         სწორად მოიქცა თუ არა ვასო? ·         შენ როგორ მოიქცეოდი მის ადგილას? ·         როგორი ბიჭი დადგება ვასო 5 წლის შემდეგ? ·         დაუფიქრდება თუ არა ვასო მის საქციელს? ·         შენზე თუ ზრუნავს ვინმე? ·         რატომ არის ერთმანეთზე ზრუნვა აუცილებელი? __________________________ ·         როგორი წარმოდგენა ჩამოგიყალიბდა ამ პერსონაჟზე?როგორ ადამიანად წარმოიდგინე? ·         რა პარალელის გავლება შეძელი ამ ორ ნაწარმოებს შორის? ·         რისი თქმა უნდა ავტორს? ·         უნდა გავითვალისწინოთ თუ არა ნაწარმოების გაგრძელებისას მწერლის მთავარი სათქმელი? როგორ? ·         რას მოიგონებდა წარსულიდან ვასო? ·         რას მოუწოდებდა ვასო მომავალ თაობას ბუნების დაცვაზე?

 

ნაშრომში ხაზგასმით წარმოაჩინეთ:

·         რა აქტივობა დაგეგმეთ?

·         დროში როგორ გაანაწილეთ აქტივობები.

·         წარადგინე შენს მიერ გაგრძელებული მოთხრობის შინაარსი/

·         რატომ ფიქრობ ასე? პარალელი გაავლე ამ ორ პერსონაჟს შორის, რომელია კეთილი და რომელი ბოროტი?

·         შენ როგორ მოიქცეოდი მათ ადგილას?

·         რა მოგცათ და შეგმატათ ამ ახალმა დავალებამ?.

 

პრეზენტაციის შემდეგ ისაუბრე:

·         რა გაგიადვილდა, რა გაგიძნელდა დავალების შესრულებისას?

·         რას შეცვლიდი თავიდან რომ იწყებდე დავალების შესრულებას?

 

პრაქტიკული რჩევები კომპლექსურ დავალებაზე სამუშაოდ:

·         გაეცანი დავალების პირობას

·         ყურადღებით წაიკითხე ტექსტი და უყურე ვიდეოს

·         კარგად დაფიქრდი პრესონაჟთა დახასიათების დროს.

·         გამოყავი პერსონაჟების დადებითი და უარყოფითი მხარეები